آموزش غیرحضوری و وم توجه به ابعاد مختلف آموزش
توصیه‌های بهداشتی اخیر موجب شده که درصد بالایی از معلم‌ها و استادان در فکر آموزش غیرحضوری باشند. نرم‌افزارها، سایت‌ها و اپلیکیشن‌‌های متنوعی برای این کار از قبل طراحی شده بوده که هم‌اکنون بیشتر مورد توجه یاددهندگان و یادگیرندگان قرار گرفته است. هر کدام از این ابزارها محاسن و معایبی دارد که باعث میشود قسمت‌هایی از امر آموزش پررنگ‌تر واقع شوند یا مورد غفلت قرار گیرند.
من فهرستی از موارد و نکات مهم در امر آموزش را برای خود یادداشت کرده‌ام تا مراقب باشم در انجام وظیفه معلمی‌ام هیچ کدام از آنها از قلم نیفتد. اجازه دهید این فهرست را با هم مرور کنیم:
+ لازم است شاگرد در طی فرآیند تهیه محتوا قرار گیرد. این فرق مهم کلاس درس و کتاب است. شما در یک برنامه آموزش آشپزی نمی‌توانید صرفاً تصویری از غذای طبخ شده را نمایش دهید چرا که لازم است فرآیند طبخ را نیز به نمایش بگذارید. شاگرد باید کلمه به کلمه با معلم خود در مشاهده موضوع مورد یادگیری همراه باشد و مشاهده تصویر یک پاراگراف از یک کتاب، تأثیر آموزشی مفیدی ندارد.
+ باید در طول تدریس، پرسش و پاسخ بین شاگرد و استاد در بگیرد تا هضم مطلب آسان شود. پخش یک فیلم یک سویه که معلم به تدریس می‌پردازد و متعلم امکان پرسش کردن را ندارد یادگیری را از مسیر خود دور می‌سازد.
+ راز چشم‌ها در تدریس باید مورد توجه قرار گیرد. معلم با نگاه کردن به چشم‌های شاگردان خود می‌فهمد که جمله بعدی‌اش چه می‌تواند باشد و چگونه باید مسیر جاده یاد دادن را در ذهن شاگردان خود طی کند.
+ استاد و شاگرد باید از حال هم در زمان کلاس آگاه باشند. اگر یکی از این دو، حس ادامه کار را نداشته باشد از تأثیر یاددهی کاسته خواهد شد. معلم با کشف درست روحیه شاگرد خود فضای آموزش را مهیا می‌کند و شاگرد از نگاه استاد می‌فهمد که فراز و نشیب موضوع درسی و نقاط بحرانی محتوای آموزشی چیست.
+ استاد باید به سؤالات شاگردانش در بیرون از کلاس نیز پاسخ گوید و وقتی را برای انگیزه‌بخشی در بیرون از کلاس صرف کند. اگر این کار توسط استاد امکان‌پذیر نباشد لازم است از دستیار آموزشی بهره گیرد.
+ کوئیزها و پیش‌امتحان‌ها، گرچه به اهمیت امتحان اصلی نیستند، محک خوبی برای بررسی میزان توانایی شاگرد به دست می‌دهند. لازم است این امکان حداقل به صورت خود-آزمون برای شاگرد فراهم شود.
+ تعیین تکالیف درسی و فراهم کردن شیوه‌ای مناسب برای دریافت و تصحیح تکالیف، امکان باز-یادگیری را برای شاگردان فراهم می‌آورد و نباید مورد غفلت واقع شود.
استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند، نسخه‌های الکترونیکی کتاب و جزوه، اپلیکیشن‌‌های از پیش طراحی شده و شبکه‌های اجتماعی این امکان را به وجود می‌آورد که همه ابعاد آموزش مورد توجه قرار گیرد. شاگردان می‌توانند به شکل آموزش مع، کتاب و جزوه الکترونیکی را مطالعه کنند، کلیپ‌های آموزشی را ببینند، به ارتباط زنده با استاد بپردازند، در فضایی گروهی پاسخ‌دهی به اشکالات درسی دیگر شاگردان را مشاهده و جست‌و‌جو کنند، خود را با آزمون‌های هوشمند بیازمایند و تکالیف درسی خود را تحویل دهند. همه این ابعاد در کنار هم می‌تواند ترکیبی مناسب از شبیه‌سازی یک کلاس درس حضوری را در ارائه‌ای غیرحضوری فراهم آورد.
لازم است در آموزش غیرحضوریِ این روزها، از حال هم با خبر باشیم و راز چشم‌ها را در کلاس درس خود فراموش نکنیم. مطمئناً به زودی همگی مجدداً در کنار هم و در کلاس درس حضوری، مثل قبل در مسیر آموزش گام بر می‌داریم.
مجید میرزاوزیری
۷ اسفندماه ۹۸
درباره این سایت